Πολιτιστικός Σύλλογος ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ

Πριν 30 περίπου χρόνια σταμάτησε ένα έθιμο που γινόταν την Καθαρά Δευτέρα, το κρέμασμα των σκυλιών.

Το έθιμο αυτό το φέρανε από την Ανατολική Θράκη και συνηθιζόταν και σ’ άλλα χωριά της περιοχής μας (Φέρες, Απαλός) πιστεύοντας ότι θα γίνουν τα σουσάμια.

Αξίζει να ξαναθυμηθούμε την τελετουργία του εθίμου. Κατ’ αρχήν ο χώρος στον οποίο γινόταν το έθιμο ήταν στο ύψωμα του υδραγωγείου (τζαμί).

Πρωί – πρωί τα παληκάρια ξεχύνονταν στο χωριό για να πιάσουν τα σκυλιά. Ρίχνανε λοιπόν κομμάτια ψωμί και κόκκαλα στα σκυλιά και την κατάλληλη στιγμή που αυτά τρώγανε λαίμαργα τα μάγκωναν (πιάνανε) με μια μακριά τσατόλα (διχάλα) από τον λαιμό και τα τοποθετούσαν μέσα στα σακιά. Κατόπιν μεταφέρανε την λεία τους στο υδραγωγείο όπου είχαν ετοιμάσει την κρεμάλα. Στήνανε δύο κολώνες ξύλινες μήκους 4 έως 5 μέτρων και στις κορυφές δένανε τις άκρες από την τριχιά ούτως ώστε πέφτοντας αυτή προς τα κάτω να σχηματίζει μια καμπύλη. Αφού τοποθετούσαν το σκυλί στην μέση της καμπύλης, άρχιζαν να στρίβουν την τριχιά έως ότου οι πάνω άκρες από τις κολώνες να ενωθούν.

Στο τέλος, αφού όλα ήταν έτοιμα ο αρχηγός έδινε το σύνθημα να τραβούν δύο άτομα με δύναμη αντιδιαμετρικά δύο σχοινιά που ήταν και αυτά δεμένα στις κορυφές και άλλα δύο άτομα να κρατούν γερά τις κολώνες μη τυχόν και πέσουν. Καθώς τραβούσαν τα σχοινιά η τριχιά ξετυλιγόταν γρήγορα, το σκυλί στριφογύριζε ουρλιάζοντας, εκτιναζόταν με δύναμη προς τα επάνω και έπεφτε με δύναμη τρομοκρατημένο. Ευθύς ο κόσμος που είχε σχηματίσει έναν κλοιό γύρω από την κρεμάλα φώναζαν για να φύγει χωρίς να του δίνουν όμως διέξοδο. Τις περισσότερες φορές το σκυλί από το φόβο του όταν στριφογύριζε εκσφενδόνιζε κόπρανα «σοβατίζοντας» τους υπευθύνους, πολλές δε πάλι φορές τοποθετούσαν στην θηλιά μαζί με τον σκύλο και μια γάτα για να μαλώνουν τα ζώα.

Σκυλί που δεν πιάστηκε να κρεμασθεί παρά τις προσπάθειες ήταν του συγχωρεμένου μπαρμπα-Μπένδρελη Τάσου. Ενώ σκυλιά που δυσκολευόταν πολύ για να τα πιάσουν ήταν ο «Αλατζιάς» του συγχωρεμένου Καρακάση Οδυσσέα, ο «Μούργος» του συγχωρεμένου Σωτηρίου Αθανασίου (Τσιότρα), ο «Γκουτζίκης» του συγχωρεμένου Πετρίδη Απόστολου (γερο-Γκαλιμάνης), ο «Κατσιάκς» του συγχωρεμένου Θανασάκη Χριστακίδη, ο «Αράπης» του Δαλδαβερένη Κώστα, η «Μούργκα» του Στογιαννίδη Κώστα κ.ά.

Επειδή το έθιμο αυτό ήταν λίγο απάνθρωπο παρόλο που σκορπούσε γέλιο, έδωσε το δικαίωμα στον Ενωματάρχη τότε κ. Φρούζα το 1960 να το απαγορεύσει και στην θέση του να διοργανώνει χορό στην πλατεία του χωριού με δικά του έξοδα, που δυστυχώς δεν επαναλήφθηκε τις επόμενες χρονιές. Έπρεπε να περάσουν λοιπόν 30 ολόκληρα χρόνια και ο Πολιτιστικός Σύλλογος να διοργανώσει τον πρώτο δικό του χορό με νηστίσιμα φαγητά και βαρελίσια ρετσίνα (περιγράφεται σε άλλο κείμενο) που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.

Τι λέτε λοιπόν χωριανοί; Εσείς οι παλιοί που θυμάστε κι αναπολείτε;

Θα γίνουν φέτος τα σάμια;

ΠΑΝΤΙΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ